[gr.], minerał, fluorokrzemian glinu Al2[(F,OH)2SiO4]; krystalizuje w układzie rombowym; bezbarwny lub zabarwiony (np. żółty, niebieskawy); produkt procesów pneumatolizy; wykorzystywany jako materiał ścierny; przezroczyste, zwykle żółte kryształy t. (wydobywane gł. w Brazylii, Rosji, na Cejlonie i Madagaskarze) są używane jako kamienie szlachetne; w Polsce niewielkie ilości t. występują w Sudetach. [E PWN]